Entelektuel.com

Bu yazıyı yazmamın amacı Sermaye Piyasası Kurulu’nun şeffaflık ilkelerini ve uygulama yollarını incelemek ve bu konu hakkında bir fikir edinilmesinde yardımcı olmaktır. Şirket yönetim kurullarının almış olduğu kararların birçok ilgili tarafı vardır. Şirketler faaliyetlerini uzun bir süre gerçekleştirmek istiyorlarsa bu şirket ilgilileri ile iyi geçinmek zorundadır. Burada iyi geçinmekten kasıt şirket ilgililerin istemiş olduğu bilgileri istenildiği an şirketin daha önce almış olduğu yönetim kurulu kararı gereği olabildiğince karşı tarafı bilgilendirmesidir.

Bu neden önemlidir?

Bu durumun önemli olmasının sebebi şirkete sermayeleri ile ortak olmuş kişilerin bazen şirketteki payları şirkette neler olup bittiğini bilebilecek kadar büyük oranlarda olmayabilir fakat kendi gücü nispetinde şirketin çıkarmış olduğu hisse senetlerinden alarak şirkette çok küçükte olsa bir pay sahibi olmuştur fakat şirketin nasıl işlediğini, hangi faaliyet dallarında işler yapacağı, şirketin vizyonu hakkında bilgi sahibi değildirler.

Şirket sermayedarlarının ne kadar paya sahip oldukları takdirde şirketin yönetiminde söz sahibi olacağı hakkında bir bilginin olması ve şirket ortaklarının şirket hisse senetleri üzerinde yapmış oldukları işlemlerin, şirketteki pay oranlarını etkileyecek işlemlerin ilgili kişilere açıklanması gerekir. Kişiler firmanın nasıl bir ortaklık yapısına doğru gittiğini ertesi sene genel kurul’da yer alacak ortaklık yapısı yerine genel kurulu beklemeden hemen bu bilgiye sahip olup buna göre bir pozisyon almasını sağlayacak bilgilerin ilgililere aktarılması gerekir.

Şirket bütün ortaklarına eşit bilgi sağlamakla yükümlüdür. Firma yasal sorumlulukları nedeniyle açıklamak zorunda oldukları çeşitli bilgiler vardır. Önemli olan bu bilgileri açıklarken açıklanır ve güvenilir bir şekilde ilgililere sunulması gerekmektedir. Bunun nasıl olacağı ise çok basittir. Şirket ortakların hepsi şirkete güvenmek zorunda değildir. Şirket yöneticileri bilerek ya da bilmeden çeşitli yanlış yorumlamalar ile şirketin mali tablolarını yanlış hazırlamış olabilirler. Sermayedarların bu tabloların doğru olup olmadığını anlamayacakları, sadece çeşitli uzmanlar tarafından anlaşılabilecek işlemlerde firmalardan bu tabloların bağımsız denetim firmalarından onaylanmış olmasını isteme hakkı vardır. Daha doğrusu firmaların mali tablolarını halka sunarken bağımsız denetim firmaları tarafından onaylanmış mali tabloları sunması gerekir. Onaylanmış mali tabloların daha önceden belirlenmiş dönemler halinde, normal hallerde üçer aylık olağanüstü durumlarda ise bu olağanüstü halin şirketi nasıl etkilediğini gösterir mali tabloların şirket ilgililerin kolayca ulaşabileceği bir ortamda sunması gerekir.

Bağımsız bilgilerin sunulması ve buna erişim olanağının en güzel yolu internet denilen nimetten yararlanmaktır. Bu tabloları şirketin girişinde yer alan panolara asarsanız ilgili kişilerin şirket merkezine gelmesi gerekir. Oysa bu bilgileri şirkete ait internet sayfalarında sunması halinde dünyanın neresinde olursa olsun şirket ilgilileri bu bilgilere ulaşabilir.

Şirketin kamuya yapacağı bilgilendirmeleri daha önceden kimin yapacağı zaten yönetim kurulu tarafından belirlenmiş olması gerekmektedir. Bütün bu bilgilendirmelerin altında yönetim kurulu tarafından belirlenmiş kişinin imzası ya da bu kişi tarafından kamuya duyurulması gerekmektedir.

Şirketin yapacağı açıklamalar kanunla sınırlandırılmış olmasına rağmen şirket önemli gördüğü bütün bilgilendirmeleri ilgililere duyurmak zorundadır. Şirkete sermaye koymak suretiyle ortak olmak sürecinde olan kişileri yanıltmamak adına şirketin geleceğini etkileyecek bütün bilgileri kamuya sunmalıdır. Daha sonra oluşabilecek anlaşmazlıklara karşı şimdiden önlem alınması gerekmektedir.

Şirkete sermaye koyup ortak olan pay sahiplerinin şirketten beklentisi kar elde edip bunu pay sahiplerine adil bir şekilde dağıtmasıdır. Şirketler kar dağıtım politikalarını şirket internet sayfalarında daha önceden bildirmelidir. Böylelikle şirket hisse senetlerini alacak kişiler şirketin ne kadar kar elde ederse ne kadar kar payı alacaklarını daha önceden bilmeleri gerekmektedir.

Şirketler kar elde etmek için birçok sektörde faaliyet göstermektedirler. Kimi şirketler risk almaktan kaçınmayıp dönemsel olarak yüksek getirileri işlere girmeyi uygun görürler. Kimi şirketler ise faaliyet göstermekte olduğu sektörlerde karlılığı sağlayamadıkları için bu sektörlerden çıkabilirler. İşte bu şekilde sektör değişikliği gibi köklü yapısal değişikliklerde şirket ortaklarına ilgili bilgiler vermelidir.

Şirketler şeffaflık adına birçok işlem yapabilir, bunun sınırı yoktur fakat kısaca şeffaflığın tanımını yapmak gerekirse, ” Kamuya açıklanacak bilgiler, açıklamadan yararlanacak kişi ve kuruluşların karar vermelerine yardımcı olacak şekilde, zamanında, doğru, eksiksiz, anlaşılabilir, yorumlanabilir, düşük maliyetle kolay erişebilir ve eşir bir biçimde kamunun kullanımına sunulmasıdır.

Şeffaflık bir yönetim kurulunda olması gereken temel özelliklerden bir tanesidir. Yönetim kurulu şeffaflık olgusunu içselleştirdiği örtüde diğer özellikleri olan tarafsızlık, adil, hesap verebilir, azınlık haklarını koruyan özellikleri de artacaktır. Bu açıdan şeffaflığın yeri şirketlerde her zaman ayrı bir öneme sahiptir.