Anarşizm, liberalizm ve sosyalizm
entelektüel // 29 Mayıs 2010 // 1 yorum // kategori: Liberalizm
İnsanlar, çoğu kere liberal düşünce ile anarşist düşünce arasındaki esasa ilişkin farkı anlamakta güçlük çekerler. Anarşizm, zorlayıcı bütün sosyal teşkilatlanmaları reddeder ve sosyal bir teknik olarak zorlamayı tanımaz. Hatta devleti ve hukuki düzeni ortadan kaldırmayı isterİ zira toplumun, onlar olmaksızın daha mutlu olabileceğine inanır. Anarşik düzensizlikten korkmaz; zira zorlama olmaksızın, insanların sosyal işbirliği için bir araya gelebileceklerine ve sosyal hayatın talep ettiği şekilde davranabileceklerine inanır. Bu şekilde anarşizm, ne liberal ne de sosyalisttir; anarşizm, her ikisinden de farklı bir düzlemde hareket eder. Anarşizm temek düşüncesini reddeden bir kimse; barışçıl işbirliği için cari/geçerli bir hukuki düzen altında zorlama olmaksızın insanları birleştirmenin mümkün olduğunu veya olabileceğini reddeden bir kimse; ister liberal ister sosyalist olsun, anarşist düşünceleri reddedecektir. Düşüncelerin sıkı mantıki bağlantısına dayalı bütün liberal ve sosyalist teoriler, sistemlerini – nihai olarak anarşizmin reddi anlamına gelen- zorlamanın gerekliliğine dayandırmışlardır. Her ikisi de –her ne kadar içeriği ve genişliği konusunda aynı görüşleri paylaşmasa da-hukuki düzenin gerekliliğini kabul eder. Liberalizm; devletin faaliyet alanını sınırlandırdığında, bir hukuki düzen ihtiyacına itiraz etmez ve kesinlikle devleti bir bela veya gerekli bir bela olarak değerlendirme. Devlet meselesine bakışı ile devletin “zatı”nı sevmemesinde yatmaktadır. Liberalizm, üretim vasıtalarındaki özel mülkiyeti arzuladığı için, mantıki olarak, bu idealle çatışan bütün her şeyi reddeder. Sosyalizme gelince; o, esas itibariyle, anarşizmden uzaklaşır uzaklaşmaz, mecburen, devletin zorlayıcı emirleri sayesinde kontrol edilen alanları genişletmeye çalışır. Zira onun aşikâr amacı, “Üretim Anarşisi”ni ortadan kaldırmaktır. Sosyalizm, devleti ve zorlamayı ortadan kaldırmak şöyle dursun, aksine, liberalizmin serbest bırakacağı bir alana kadar hükümet etkinliklerini genişletmeye uğraşır.*
Zaman zaman içimize düşen anarşik yapımızın neden kaynaklandığını bulduk arkadaşlar. Düzene isyanın nedeni zorla güzellik olacağına inanmamamız.
** Ludwig Von Mises, Sosyalizm, Ankara: Liberte, 2007, s. 40.
Etiketler: Liberal > Liberalizm
bu konuda kavram kargaşası çok var. ekonomik liberalizmden politiğini ayırmak gerekiyor ve hangisini tartıştığımızı anlamamız gerekiyor. Nedense bana liberaller, reformist anarşistler gibi geliyor:). sosyalizmin en genel tanımındaki herkesin yaptığı bir hatayı düzeltmek gerekiyor. sosyalizm en genel tanımla üretim araçlarının mülkiyetinin halkta/belli birine ait olmaması/ herkesin olmasıdır. tabi kamu kelimesini ulus devlet sonrası devlet anlamına geldiğini düşünenler nedeniyle ikiside kullanılıyor. Devlet ben halkım dediği için sosyalizm tanımındaki kamu kelimesi devlete dönüşüyor. aynı şey liberalizm ve kapitalizm içinde geçerli. ikisi aynı anlamda kullanılıyor ama çok farklı şeyler. Üstelik biri siyasi bir terim diğeri ekonomik bir terim.